Sabzian Filmavond: Shanghai Express (1932) - Josef von Sternberg - ingeleid door Eric de Kuyper
Over Shanghai Express (1932)
NL: Ongetwijfeld een der beste films die Joseph von Sternberg draaide met en rond Marlene Dietrich. Het verhaal over de avonturen van een groep treinreizigers die tijdens de onlusten in China gevangen worden genomen door een rebellenleider, is voor de regisseur hoofdzakelijk de aanleiding tot het scheppen van een unieke sfeer, waarin de zeer pittoreske personages langzamerhand zullen ontmaskerd worden.
Eric de Kuyper (1942) was en is werkzaam op verschillende terreinen binnen de Belgische cinema. Hij werkte als producent voor de toenmalige BRT, waar hij onder meer De Andere Film presenteerde. Hij is filmmaker en was werkzaam als coscenarist voor verschillende films van Chantal Akerman. Hij was filmtheoreticus en -essayist en onderdirecteur van het Nederlands Filmmuseum. Talloze artikelen over film, opera, dans en media staan op zijn naam. Tijdens drie avonden zet Sabzian samen met De Kuyper zijn rijke carrière in de kijker in het kader van Seuls, een reeks filmavonden gewijd aan de Belgische filmkunst.
Op deze tweede avond in Cinema RITCS nemen we De Kuypers activiteiten als filmcriticus onder de loep. Zijn filmkritische activiteiten startte hij in de jaren zestig bij het maandblad Streven. De daaropvolgende decennia zou hij publiceren in een hele reeks Nederlandstalige bladen (Kunst & Cultuur, Skrien en Film en Televisie), maar ook in Franse tijdschriften zoals Cinémathèque en Trafic. Samen met Emile Poppe gaf hij tussen 1982 en 1992 zelf het filmtijdschrift Versus uit.
In 1966 schreef De Kuyper voor Streven een lange tekst over de films van Josef von Sternberg, een Duitse cineast die vanaf de jaren dertig een rijke carrière zou uitbouwen in de Verenigde Staten. De samenwerking tussen Von Sternberg en actrice Marlene Dietrich is een van de duurzaamste uit de Hollywood-cinema. Ze maakten met succes de overgang van het stille naar het geluidstijdperk en creëerden samen een reeks films die een ongebreidelde extase in het filmmaakproces zelf tot uitdrukking brachten. Gekenmerkt door opvallend lichtontwerp, nauwgezet art design en dynamisch camerawerk herdefinieerden deze sensuele films de cinema van die tijd, waarbij Dietrichs dubbelzinnige personages haar van acteur tot icoon maakten. Shanghai Express (1932) is hun derde Amerikaanse samenwerking. De Kuyper typeert Von Sternberg als een “paradoxale filmmaker”, die zich op extreme wijze leek te onderwerpen aan alle clichés van Hollywood en er tegelijkertijd een démasqué van wist te bewerkstelligen. De Kuyper zal de film inleiden. Na de film volgt een gesprek over De Kuypers werk als filmcriticus. Sabzian herpubliceert in de komende weken een aantal markante teksten uit zijn bijzondere oeuvre, voorzien van een nieuw commentaar door De Kuyper.
English language | No subtitles
Biografie Eric de Kuyper
Eric de Kuyper (1942, België) studeerde in 1966 af aan de Brusselse filmschool RITCS. Tussen 1965 en 1977 werkte hij als producer voor de toenmalige BRT, waar hij onder meer De Andere Film presenteerde. Zijn filmografie omvat onder andere Casta Diva (1982), Naughty Boys (1984), A Strange Love Affair (1985), Pink Ulysses (1990) – alle vertoond op het Festival van Venetië – en recentelijk My Life as an Actor (2015). De Kuyper was ook coscenarist voor verschillende films van Chantal Akerman.
De Kuyper is daarnaast werkzaam als filmtheoreticus en -essayist. In de jaren zeventig studeerde hij in Parijs, onder meer bij filosoof/semioticus Roland Barthes en bij linguïst/semioticus Algirdas Greimas. Hij richtte de vakgroep Film- en opvoeringskunsten op aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. Filmische hartstochten (1984) is een studie waarin hij de liefde in de Hollywoodfilm onder de loep neemt.
Met het autobiografische Aan zee debuteerde hij in 1988 als literair auteur, gevolgd door een reeks elkaar snel opvolgende boeken die voornamelijk gebaseerd waren op zijn Brusselse jeugd en zijn talrijke verblijven bij zijn familie in Oostende.
De Kuyper was tot 1992 onderdirecteur van het Nederlands Eye Filmmuseum. Talloze artikelen en essays over film, opera, dans en media (in Nederlandse maar ook Franse tijdschriften zoals Cinémathèque en Trafic) staan op zijn naam. Samen met Emile Poppe gaf hij tussen 1982 en 1992 het filmtijdschrift Versus uit.
Voor de Operadagen Rotterdam regisseerde hij stomme films ter begeleiding van live uitgevoerde werken van Schumann (Genoveva, 2010), Debussy (L’enfant prodigue, 2010) en Berlioz (Les nuits d’eté, 2011). Voor CINEMATEK in Brussel zette hij projecten op rond vroege stomme films (De verbeelding in context) en werkte hij samen met De Nederlandse Opera en dirigent Hartmut Haenchen voor de begeleiding van Die Stahlwerke bei Poldihütte. Hij stelde voor Bozar ook een programma samen rond Eric Satie, John Cage, James Ensor en vroege stomme films.
About Shanghai Express (1932)
EN: Undoubtedly, one of Joseph von Sternberg’s best pictures featuring Marlene Dietrich. The film follows a group of train passengers who find themselves caught in the middle of a Chinese rebellion. Von Sternberg flourishes in breathing life in the atmospheric setting, in which its picturesque characters will gradually be unmasked.
Eric de Kuyper (b. 1942) has worked and continues to work in many different areas of (Belgian) cinema. He worked as a producer for BRT [Belgian Radio and Television], where he hosted, for example, De Andere Film. He is a filmmaker and worked as a co-screenwriter for several of Chantal Akerman’s films. He was a film theorist and essayist and deputy director of Eye, the Dutch film museum, and he has written numerous articles and essays on film, opera, dance and media. Between 1982 and 1992, together with Emile Poppe, he was the editor of the Dutch-language film magazine Versus. Over the course of three nights, Sabzian and De Kuyper will highlight his rich career as part of the Belgian-cinema-dedicated series Seuls.
On this second film night at Cinema RITCS, we take a closer look at De Kuypers activities as a film critic. He started his film-critical activities in the 1960s at the monthly magazine Streven. In the following decades, he would publish texts in many Dutch-language magazines (Kunst & Cultuur, Skrien and Film en Televisie), but also in French magazines such as Cinémathèque and Trafic. Between 1982 and 1992, together with Emile Poppe, he self-published the film magazine Versus.
In 1966, De Kuyper wrote a long essay for Streven on the films of Josef von Sternberg, a German filmmaker who would build a prolific career in the United States from the 1930s onwards. The collaboration between Von Sternberg and actress Marlene Dietrich was one of the most enduring in Hollywood cinema. They successfully made the transition from the silent to the sound era and created a series of films together that expressed an unbridled ecstasy in the filmmaking process itself. Characterised by striking lighting design, meticulous art design and dynamic camerawork, these sensual films redefined the cinema of the time, the ambiguous characters turning Dietrich-the-actor into an icon. Shanghai Express (1932) is their third American collaboration. De Kuyper characterises Von Sternberg as a “paradoxical filmmaker”, who seemed to submit to each and every Hollywood cliché while managing to unmask it at the same time. De Kuyper will introduce the film, and the film will be followed by a discussion on De Kuyper’s work as a film critic. In the coming weeks, Sabzian will republish a number of striking texts from his remarkable oeuvre, with a new commentary by De Kuyper.
English language | No subtitles
Biography Eric de Kuyper
Eric de Kuyper (b. 1942, Belgium) graduated from the Brussels film school RITCS in 1966. Between 1965 and 1977 he worked as a producer for the BRT, where he hosted, for example, De Andere Film. His filmography includes Casta Diva (1982), Naughty Boys (1984), A Strange Love Affair (1985), Pink Ulysses (1990) – all screened at the Venice Film Festival – and most recently My Life as an Actor (2015). De Kuyper was also a co-screenwriter for several of Chantal Akerman’s films.
In addition, de Kuyper works as a film theorist and essayist. In the 1970s, he studied in Paris, with the philosopher/semiotician Roland Barthes and the linguist/semiotician Algirdas Greimas, among others. He founded the department of film and performance arts at the Catholic University of Nijmegen. His book Filmische hartstochten (1984) is a study of love in Hollywood cinema.
The autobiographical Aan zee (1988) was his literary debut, followed by a quick succession of books based on his youth in Brussels and numerous stays with his family in Ostend.
Until 1992, de Kuyper was deputy director of Eye, the Dutch film museum. He wrote numerous articles and essays on film, opera, dance and media (in Dutch as well as French magazines such as Cinémathèque and Trafic). Between 1982 and 1992, together with Emile Poppe, he was the editor of film magazine Versus.
For the Operadagen Rotterdam he made silent films accompany live performances of works by Schumann (Genoveva, 2010), Debussy (L’enfant prodigue, 2010) and Berlioz (Les nuits d’eté, 2011). For CINEMATEK in Brussels, he set up projects on early silent films (De verbeelding in context) and worked with De Nederlandse Opera and conductor Hartmut Haenchen on the accompaniment of Die Stahlwerke bei Poldihütte. He also put together a programme for Bozar on Eric Satie, John Cage, James Ensor and early silent films.
