Olivier Marboeuf - Film Production Politics: Polyphonic Witnessing and Emancipation

Uitgaande van zijn speculatieve essay 'towards a de-speaking cinema (a carribean hypothesis)' onderzoekt Olivier Marboeuf de representatie van subalterne stemmen en hun plaats in film. Op welk punt dient de oproep om te spreken, om ongelijkheden aan de kaak te stellen en te emanciperen een neokoloniaal doel van toe-eigening en uitbuiting van zwarte lichamen? Hoe kan een film van 'productieve weigering' een motor zijn om filmstructuren opnieuw uit te vinden en 'levende gemeenschappen' te creëren, geïnspireerd vanuit het perspectief van gemarginaliseerde stemmen? Hoe kan er een choreografie worden geprojecteerd voor een cinema die 'de-speaks' - een cinema van overdaad, van polyfonie of kakofonie - een cinema die vlucht voor de onderdrukkende relaties waarin het cinema systeem degenen aan de rand van de culturele hegemonie heeft geplaatst? Hoe kunnen we van filmische representatie als louter metafoor naar een geëmancipeerde manier van levenspraktijk gaan? Wat zijn de rollen van producenten, filmmakers, festivals, instellingen en financieringsinstanties binnen deze dynamiek?

Theoretische argumenten in deze lezing zullen worden afgewisseld met concrete voorbeelden en projecties van fragmenten uit de film Ouvertures (2020) van The Living and the Dead Ensemble waaraan Olivier Marboeuf heeft meegewerkt als co-auteur, co-regisseur en coproducent voor Spectre Productions. Er zal ruim plaats zijn voor een open gesprek met het publiek.

Olivier Marboeuf is een auteur-verteller, kunstenaar, onafhankelijk curator, cultureel theoreticus en filmproducent uit Guadeloupe. Begin jaren negentig richtte hij samen met de Frans-Beninese auteur Yvan Alagbé éditions Amok (nu Frémok) op, een op onderzoek gebaseerde stripuitgeverij die het legendarische Parijse literaire café Autarcic Comix lanceerde. Daarna werd hij artistiek directeur van Espace Khiasma (2004 tot 2018), een centrum voor beeldende kunst en levende literatuur in de Parijse buitenwijken gewijd aan de representatie van minderheden, dat bijdroeg aan de introductie van postkoloniale theorieën in de Franse kunstscène door middel van talloze tentoonstellingen en ontmoetingen. Van 2013 tot 2024 was hij ook filmproducent bij Spectre Productions, waar hij een zestigtal kunstenaarsfilms en documentaires produceerde van onder andere Ismaïl Bahri, Ana Vaz, Maxime Jean-Baptiste, Maxena Yehouessi en Filipa César. Marboeuf is lid van het film- en performancecollectief The Living and The Dead Ensemble. Momenteel verdeelt hij zijn tijd tussen schrijven, tekenen en activiteiten die verband houden met collaboratieve kunstpraktijken. Hij is stichtend lid van het Réseau Indépendant des Travailleur-euses et Acteur-ices de l'Art (RITAA) in Guadeloupe, lid van RAYO, een programma voor experimentele pedagogie in de Grotere Caraïben, en lid van de internationale raad van de Akademie der Künste der Welt in Keulen.

Van zijn recente beurzen en residenties heeft hij voor het academisch jaar 2023/2024 geprofiteerd van het Banister Fletcher Global Fellowship aan het Universitair Instituut van Londen in Parijs (ULIP), waar hij onderzoek heeft gedaan naar het archief van Caribische diasporagemeenschappen in Parijs en Londen. Hij is ook writer in residence bij La Maison Baldwin / Fondation Camargo in Cassis in 2025.

In 2022 publiceerde hij het essay Suites Décoloniales : s'enfuir de la plantation en de dichtbundel Les Matières de la Nuit, beide uitgegeven bij Éditions du Commun. In 2025 verscheen zijn theatertekst La nuit juste avant le feu gepubliceerd bij Editions Atlantiques Déchaînés.

Gawan Fagard is een filmwetenschapper en schrijver die zich richt op noties van filmgemeenschap en empathie in cinema. Hij is medeoprichter van Cinemaximiliaan en momenteel docent aan de Université libre de Bruxelles en RITCS School of Arts waar hij filosofie en cultuurtheorie doceert.

Dit openbare evenement vindt plaats in het kader van het seminarie 'Filosofische Vraagstukken' in BA3 Audiovisuele en Dramatische Kunsten aan het RITCS.